Z serii Ciekawostki: publikowane archiwalia archeologiczne okolicy, cz.1

Tym wpisem rozpoczynam niezbyt długi cykl postów,w których przedstawię zapowiadane już od dawna,  publikowane archiwalia archeologiczne dotyczące okolic Przecznicy. Archiwalia dot. samej Przecznicy już opublikowałam, o tu.  Jak widać - najstarsze znaleziska archeologiczne z terenu obecnej wsi datowane są na późne średniowiecze. Jeszcze słowo dot źródła Św. Wolfganga - z archiwaliów wynika, że źródło formalnie przypisane było do sąsiedniej miejscowości - do Proszowej, a nie do Przecznicy (por. Demidziuk, 1999, s.209) i publikowałam je tu. Od razu napiszę też, z czego skorzystam. Będą to dwie pozycje:

1. Prus Olena, Katalog publikowanych stanowisk archeologicznych Dolnego Śląska, cz.1, pod red. J. Lodowskiego , Wyd. Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Jelenia Góra 2002;

2. Demidziuk Krzysztof, Kreis Loewneberg w świetle archiwaliów archeologicznych do 1945 r., Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne, t 5, Głogów 1999, s. 201-237.

W przypadku pierwszej pozycji autorka zebrała  opublikowane do 1945 r. stanowiska lub informacje o przypadkowych odkryciach archeologicznych (a czasami i publikacje powojenne), natomiast autor drugiej pozycji zebrał informacje znajdujące się również w archiwum naukowym Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu oraz Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Oczywiście, od czasów wojny liczba odkrytych stanowisk archeologicznych na tym terenie  zwiększyła się, jednakże nie należy spodziewać się zbyt wielkiej różnicy w liczbie oraz  rodzaju stanowisk od tych, które znane są na tym terenie od czasów przedwojennych. Archiwalia przedstawię alfabetycznie i jeszcze zanim to nastąpi - bardzo ogólnie przybliżę kwestię chronologii (bez wnikania we wszelkie zawiłości). Dzieje ludzkości dzieli się (m.in. na Dolnym Śląsku) najogólniej w następujący sposób: epoka kamienia (licząc od najstarszej: paleolit, mezolit, neolit), epoka brązu, epoka żelaza  - w polskiej terminologii dzieli się ją na tzw. halsztat, okres lateński oraz wczesny okres przedrzymski, okres wpływów rzymskich; okres wędrówek ludów, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze i czasy nowożytne. Nie będę podawać tu bardziej szczegółowych informacji na ten temat (aby nie zanudzać, poza tym to nie miejsce i czas na rozdzielanie miejscami włosa na czworo;)).

Nie mogę też nie napisać o jeszcze jednym aspekcie tych postów. Otóż z racji istnienia pewnego niepożądanego zjawiska w postaci rabunkowych wykopów na stanowiskach archeologicznych, które się niestety zdarzają, nie podam celowo dokładnej lokalizacji ewentualnych stanowisk archeologicznych (aby nie kusiło "odkrywców"). Jednocześnie uważam, że ogólna wiedza o pradziejach regionu - choćby w postaci takiej, jaką przedstawię, należy się każdemu zainteresowanemu przeszłością swojego regionu mieszkańcowi. I takim osobom dedykuję te wpisy. I pojawią się też mapki z osadnictwem pradziejowym na Dolnym Śląsku (ufam, że tym sposobem obalę również krążące mity o powszechnie występującym celtyckim osadnictwie na Dolnym Śląsku). Poniżej pierwsza część archiwaliów okolic Przecznicy (w nawiasach podaję źródło):

1. Bożkowice, Eckersdorf (Prus O.,2002, s.37)

- rdzeń krzemienny (mezolit?)

- przęślik (chronologia nieokreślona)

- skarb 59 złotych monet (XVI-XIX w)

- osada (chronologia nieokreślona)

2. Chmieleń, Langwasser (Demidziuk K., 1999, s.216)

- zamek na wodzie - "Wasserburg"(późne średniowiecze)

3. Grabiszyce Górne, Ober Gerlachsheim(Prus O., 2002, s.47)

- znalezisko grobowe (epoka brązu - halsztat)

- moneta Kaliguli (37-44 r. n. e, okres wpływów rzymskich)

- grób kurhanowy (chronologia nieokreślona)

4. Grabiszyce Średnie, Mittel Gerlachsheim (Prus O., 2002, s. 47):

- ceramika (późne średniowiecze)

5. Gross Iser (Demidziuk K., 1999, s. 210):

- znak graniczny(wyryty na kamieniu rysunek i data 1700)

6. Grudza, Birngrutz (Demidziuk K., 1999, s. 206):

- 11 przęślików, paciorki gliniane (późne średniowiecze)

- przęśliki (późne średniowiecze)

- grodzisko „Klein Erdwall“, „Kleine Erdeschanze“(chronologia nieokreślona)

7. Gryfów Śląski, Greiffenberg (Demidziuk K., 1999, s. 209-210, Prus O., 2002, s. 48)

- siekierka krzemienna (neolit)

- zamek (XIII-XVIII w.)

- skarb monet (ukryte po 1627 r.)

- siekierka krzemienna,(neolit - kultura pucharów lejkowatych, znalezisko luźne)

- topór kamienny (neolit - kultura ceramiki sznurowej, znalezisko luźne)

- 2 naczynia gliniane (III okres epoki brązu - kultura łużycka)

- naczynie gliniane (późne średniowiecze)

- przęślik kamienny (chronologia nieokreślona)

- róg bydlęcy (chronologia nieokreślona)

- źródło kultowe(chronologia nieokreślona)

8. Janice, Johnsdorf (Demidziuk K., 1999, s.215)

- 5 przęślików (późne średnowiecze)

9. Kamień, Steine (Demidziuk K., 1999, s.228)

- grób ciałopalny w kamiennej obstawie (pradzieje)

- naczynie gliniane (chronologia nieokreślona)

10. Karłowice, Neuwarnsdorf (Prus O., 2002, s.60-61):

- mikrolity (mezolit)

11. Kościelniki, Steinkirch (Prus O.,2002, s.63)

- konstrukcje kamienne-elementy murów (wczesne? późne średniowiecze)

- znaleziska grobowe (brak danych,chronologia nieokreślona)

12. Krobica, Krobsdorf (Demidziuk K., 1999, s.216, Prus o., 2002, s.66-67)

- ceramika (późne średniowiecze)

- monety (chronologia nieokreślona)

13. Kromnów, Krommenau (Prus O., 2002, s.67)

- przedmioty żelazne (średniowiecze)

14. Leśna, Marklissa (Prus O., 2002, s. 69-70)

- monety rzymskie (okres wpływów rzymskich)

- ceramika, przedmiot z brązu (wczesne i późne średniowiecze)

- ceramika, wędzidło żelazne-zamek (XIV, badania sondażowe w 1960 r)

- znaleziska grobowe (rodzaj i chronologia nieokreślona)

15. Leśna - Baworowa, Beerberg (Prus O., 2002, s.70)

- konstrukcje obronne (średniowiecze).

Na koniec tego wpisu zamieszczam archiwalia dotyczące Strupic - z dedykacją dla mieszkańców pewnego domu szachulcowego :):

 Jelenia Góra – Strupice, Straupitz  (Prus O., 2002, s.56-57):

- wiór krzemienny (mezolit)

- toporek kamienny (neolit)

- toporek kamienny (neolit)

- toporek i siekierka kamienna (neolit)

- osada obronna (epoka brązu - halsztat)

- grób (okres wpływów rzymskich)

- urny, czaszka końska, węgle drzewne (chronologia nieokreślona)

- ceramika, przęślik (wczesne i późne średniowiecze)

- źródło kultowe (chronologia nieokreślona).

Wkrótce nastąpi część druga.